هر آنچه لازم است درباره کم خونی کودکان بدانید

نشانه های کم خونی در کودک

بسیاری از کودکان که دچار کم خونی هستند نشانه ای از خود بروز نمی دهند به همین علت؛ لازم است که کودکان به صورت روتین آزمایش خون بدهند.
بعضی از علائم کم خونی عبارتند از:

ضعف عمومی

سرگیجه

خشکی دهان

پوست رنگ پریده

کج‌خلقی و زودرنجی

رنگ پوست زرد

تنفس سریع

ضربان قلب بالا

انواع کم خونی در کودک

کم خونی در کودک با توجه به اندازه گلبولهای قرمز طبقه‌بندی می‌شود:

کم خونی میکروسیتیک : یعنی گلبولهای قرمز کوچکتر از اندازه طبیعی هستند . علت اصلی این کم خونی فقر آهن است.

کم خونی نوروسیتیک: اندازه گلبولهای قرمز نرمال است و برای دریافتن علت کم خونی باید آزمایش های دیگری انجام شود.

کم خونی ماکروسیتیک: در این مورد گلبولهای قرمز بزرگتر از حد معمول هستند. البته این نوع کم خونی بسیار نادر است و علت آن معمولاً فقر ویتامین ب ۱۲ می باشد. 1

علل کم خونی کودکان

هر چند ممکن است بروز کم خونی کودک تعجب آور باشد، ولی در واقع مشکل عمده ای است که از رعایت نکردن بهداشت عمومی اتفاق می افتد، و حتی ممکن است باعث افزایش خطر مرگ و میر در کودکان شود. همچنین، کم خونی دارای اثرات بسیار دیگری بر سلامت کودک شما خواهد داشت.

احتمال دارد علل کم خونی متفاوت باشد، احتمالا درصد کمی از کودکانی که مبتلا به کم خونی هستند، تحت تاثیر عوامل جغرافیای منطقه محل سکونت خود بوده اند. مشخص شده است که برخی از اشکال کم خونی مربوط به استعداد ژنتیکی بوده و گروه های نژادی خاصی را در معرض خطر ابتلا به کمبود آهن قرار می دهد. فقر آهن شایع ترین نوع کم خونی است.

علل فقر آهن در کودکان

• داشتن یک رژیم غذایی که فاقد مواد مغذی و ضروری از جمله آهن است، به کم خونی کودکان کمک می کند.

• رشد سریع در سال اول بعد از تولد، باعث افزایش نیاز به آهن می شود. بنابراین، اگر در این دوران آهن کافی به بدن کودک شما نرسد، او را بیمار خواهد کرد. از این رو، کمبود آهن در برنامه ی غذایی می تواند عامل اصلی بیماری کم خونی شود.

• از دست دادن خون به صورت آهسته و در دراز مدت، مانند خونریزی در دستگاه گوارش کودکان، عامل دیگر بروز این بیماری است.

• ناتوانی بدن در جذب آهن هم می تواند عامل دیگری در بروز بیماری کم خونی کودک شما باشد.

• بچه هایی که از طریق شیر مادر تغذیه می شوند، کمتر از سایر کودکان در معرض خطر ابتلا به کم خونی قرار دارند.

• همه نوزادان با آهن ذخیره شده در بدن خود به دنیا می آیند. اما از آنجایی که آن ها با سرعت بسیار زیادی در طول چند سال اول زندگی خود رشد می کنند، نیاز به آهن اضافی برای حمایت از فعالیت-های بد نی دارند. در واقع، در حالت عادی، بچه های در حال رشد نیاز به حدود ۱ میلی گرم آهن در هر روز دارند. 2

۱۱ غذای غنی از آهن برای درمان کم خونی کودکان

بسیاری از کودکان به‌‌طرز‌ باورنکردنی بد غذا بوده و بارها غذا را قبل از خوردن و لذت بردن از آن پس می‌زنند. بنابراین، برای درمان کم‌خونی کودک خود ناامید نشوید و  به دنبال وعده‌های غذایی سالم باشید.

برای داشتن یک رژیم متعادل برای درمان کم‌خونی، سعی کنید همه منابع آهن را در برنامه خود بگنجانید و کودکان را به خوردن غذاهای متنوع تشویق کنید.

در درمان کم‌خونی کودکان غذاهای زیر منبع بسیار خوبی از آهن به شمار می‌روند که بسیاری از کودکان به آن‌ها علاقه خواهند داشت:

۱.غلات صبحانه غنی شده با آهن

بسیاری از غلات صبحانه از جمله آن‌هایی که برای کودکان درست شده‌اند، با آهن غنی شده‌اند. آن‌ها اغلب ۱۰۰ درصد مقدار توصیه شده آهن برای دریافت روزانه را تامین می کنند.

به خاطر داشته باشید بیشتر غلات صبحانه، نمک و شکر زیادی دارند. بنابراین بهتر است از آن‌ها به عنوان درمان دوره‌ای برای کم‌خونی یا بخش کوچکی از یک وعده متعادل‌تر استفاده کنید.

۲. جو دوسر

جو دوسر یک میان وعده مغذی است که بسیاری از کودکان آن را دوست دارند. ۳/۴ یک فنجان جو دوسر حاوی ۴.۵ تا ۶.۶ میلی‌گرم آهن است.

همچنین جو دوسر سرشار از فیبر بوده و یک گزینه عالی برای کودکان مبتلا به مشکلات گوارشی یا معده از جمله یبوست است.

مقداری دارچین و کمی شکر قهوه‌ای به جو دوسر اضافه کنید تا برای کودک جذاب‌تر شود. با سرو آن به‌ همراه یک مشت کشمش محتوی آهن آن را چند برابر کرده‌اید.

۳. گوشت

تمام فرآورده‌های گوشتی آهن زیادی دارند. با این حال، بسیاری از کودکان گوشت را رد می‌کنند، اما این راهکارهای ساده ممکن است آن‌ها را متقاعد کند که گوشت ارزش امتحان کردن را دارد:

۴. ساندویچ‌ کره بادام‌ زمینی

مقدار آهن کره بادام‌ زمینی در بین مارک‌های مختلف، متفاوت است اما معمولا در هر قاشق غذاخوری ۰.۵۶ میلی‌گرم آهن دارد. برای دریافت آهن بیشتر، ساندویچ کودک را با یک تکه نان سبوس دار درست کنید که خود نان می تواند حدود ۱ میلی‌گرم آهن تامین کند.

کره بادام‌ زمینی پروتئین بالایی نیز دارد که آن را به گزینه عالی برای درمان کم‌خونی خصوصاْ در کودکانی که گوشت نمی‌خورند،‌ تبدیل می‌کند.

برای اینکه کمی طعم شیرینی به آن اضافه کنید،‌ استفاده از عسل یا ترکیب آن با موز گزینه‌های مناسبی است.  

۵. شکلات تلخ

شکلات تلخ یک روش درمانی غنی از آهن برای کودکان مبتلا به کم‌خونی است که دریافت آهن کودک را افزایش می‌دهد. شکلات تلخ یکی از مواد غذایی کاملی است که به کودک ۷میلی‌گرم آهن در هر ۳ اونس (۸۵ گرم) می‌دهد.

برخی از کودکان طعم تلخ شکلات تلخ را دوست ندارند. با ذوب کردن و ترکیب آن با کره بادام‌ زمینی او را به خوردن تشویق کنید.

۶.تخم‌ مرغ

تخم‌ مرغ آب‌پز ۱ میلی‌گرم آهن دارد. می‌توانید با رنگ کردن تخم‌ مرغ قبل از سرو، خوردن آن را برای کودک جذاب‌تر کنید.

اگر تخم‌ مرغ آب‌پز باب میل کودک‌تان نیست، املت را امتحان کنید. 

بعضی از بچه‌ها عاشق ساندویچ نیمرو می‌شوند. تخم‌ مرغ را سرخ کرده سپس آن را با کمی سس کچاپ سرو کنید. نان سبوس‌دار همراه آن ، ۱ میلی‌گرم آهن به خواص این وعده اضافه می‌کند. 

۷. لوبیاها

لوبیاها منبع شگفت‌انگیزی از آهن به شمار می‌روند. لوبیا سفید یکی از غنی‌ترین آن‌هاست که ۸ میلی‌گرم آهن در هر واحد دارد.


 

۸.مغزها

مغزها از جمله بادام هندی و پسته، یک منبع عالی از آهن،‌ پروتئین و سایر مواد مغذی ضروری است. 

از آنجایی که مغزها می‌توانند خطر خفگی داشته باشند، هیچ‌وقت یک دانه کامل از مغزها را به کودکی که تازه جویدن را یاد گرفته است، ندهید.

آجیل خرد شده را امتحان کنید یا کره آن را روی کراکر یا نان سبوس‌دار بمالید.

۹. ماهی

سعی کنید ماهی را وارد رژیم غذایی کودک مبتلا به کم‌خونی کنید زیرا این ماده غذایی بسیار مغذی است. ماهی همچنین حاوی مقدار زیادی پروتئین بوده و برخی از ماهی‌ها، مانند ماهی خال مخالی و ماهی سالمون، از اسیدهای چرب امگا ۳ مفید برای قلب و مغز سرشارند.

کنسرو ماهی تن در هر واحد ۱ میلی گرم آهن دارد. سعی کنید آن را روی کراکرها با میل و رغبت یا در ساندویچ سرو کنید.

ترکیب تن ماهی با آووکادو بافتی خامه‌ای و کرمی درست می‌کند که در کنار کراکر یا چیپس برای کودکان بسیار جذاب است. 

۱۰. سبزی‌ها

سبزی نخوردن کودکان یک مشکل بزرگ است. سبزی‌ها را درون یک اسموتی مخلوط کرده تا یک میان‌ وعده پر از مواد مغذی و سرشار از آهن درست کنید که حتی کودکان آن را دوست دارند.

۱۱. درمان کم خونی کودکان با میوه

برخی از میوه‌ها منبع خوبی از آهن به شمار می‌روند. مقادیر آهن زیر را در حدود ۱ فنجان از این میوه‌ها می‌توانید پیدا کنید:

کشمش ، ۴ میلی‌گرم
نصف برگه زردآلو ، ۳.۴۶ میلی‌گرم
گیلاس ترش قرمز ، ۰.۷۱ میلی‌گرم
هندوانه ، ۰.۳۶ میلی‌گرم
آلو ، ۰.۳۶ میلی‌گرم

اسموتی میوه با کمی ماست یا عسل ترکیب فوق ‌العاده‌ای برای درمان کم‌خونی کودکان می‌شود.

سعی کنید میوه غنی از آهن مورد علاقه کودکتان را پوره کرده و آن را در قالب آب نبات قرار دهید. به مدت ۲-۳ ساعت یخ بزند، سپس از یک آب نبات غنی از آهن لذت ببرید. 3


پی نوشت:
1.www.safirearamesh.com
2.www.yjc.ir
3.www.abiangroup.com